Palal o Jake Bowers
Lesko muj si inke jekh andar e maj lokes prindžarde opral i phuv. O karaktero kaj vov kherdjas les, o Vagabondo, kerdjas les prindžardo pe sasti phuv soske liljas i rig le bibahtalengi andi universalo čhib le mimaki. So si maj cira džanglo pal o Charlie Chaplin si kaj sas jekh imagina/patreto romane korinenca.
Vov korkoro na garavdjas ande peski biografia ke lesko dad sas jekh paš rom, kadja sar sas vi leski daj. Ama na arakhljas pes nijekhdata jekh bianimasko certifikato katar o Chaplin. Ando 2012, maj but dekade pal lesko meripe andar o berš 1977, leski čhaj i Victoria Chaplin arakhljas jekh lil kaj šaj te phenel soske. Pe leski masa kaj sas pašal o pato sas jekh lil ramosardo vastesa karing jekh manuš kaj aresle leske šela milja lila ande leski lungo kariera. Kodo sas but vašno andar o Chaplin te garavel les thaj te phandel les paš peste.
Ramosardo katar jekh murš savo bušolas Jack Hill, o lil anavjardjas le Chaplines „tikno xoxavnoro“ soske phendjas ande peski autobiografia kaj sas biando ando London ando berš 1889. O lil phenelas, ando realiteto, ke o Chaplin biandilo ando Black Patch ko Smethwick, jekh than parkurjengo kaj sas les lungo historia pal e phirutne roma, pašal o anglikano foro Birmingham.
I familia katar o „Romano Raj thaj Rajni“ Esau thaj Sentinia Smith ando Black Patch (Kalo Than) anglal te oven čhudine avri andar kodo than ando 1905.
O lil phendjas: „Tu sanas biando ando Black Patch ko Smethwick.”
„Kadja semas vi me, duj berša thaj paš maj palal. Tiri daj geli maj dur lake dadeske cirkosa palem thaj maj palal gele te dživen ando London, ama na džanav kaj.“
O raj Hill phendjas le Chaplineske ke si o „korkoro manuš kaj ačhilo dživdo“ kaj džanel o čačipe pal o bianipe le Chaplinesko. O Hill phendjas ke o Chaplin avilo pi phuv „ande jekh karavana kaj sas le Romane Rajnjaki savi sas miri bibi.“ Patjal pes ke o Chaplin inkerdjas kadaja buti garavdi, ovela soske na mangljas te ovel ladžardo katar o phandipe ke roma.
„Vov džanelas mišto pesko romano barvalipe. Vov phendjas mire dadeske thaj leske akalavre čhavenge ke sas len jekh romano phandipe. Sas vareso kaj kerelas les barikano ama sas but lilo jakhate“, phendjas i čhaj leske čhajaki, i Carmen Chaplin vaš o publikano lil Variety ando 2021.
Lako filmo, O Charlie Chaplin, jekh Manuš le Lumjako, si po drom te inkljol thaj anel jekh nevi radikalo interpretacia katar i opera le Chaplineski andar jekh romani perspektiva thaj rodel i persekucia le romengi dikhindos le Chaplineske jakhenca“.
„E roma si i maj bari minoriteta andar i Evropa“, phenel i Amaia Remírez i produkatorka le filmoski. „O fakto kaj i maj prindžardi reprezentacia le manušimaski, o Vagabondo, sas kerdi katar jekh rom thaj ke savore manuša opral i phuv arakhen pes ande kado karaktero si jekh but interesanto koncepto kaj mangas te rodas pal leste.“
O Charlie Chaplin sas jekh muzikanto kaj siklilo muzika korkoro thaj kado sas but romano. Kana phenes le romenge ke o Chaplin sas rom, von phenen „čačipe si“, phenel i Carmen. „Von šaj phenen kodo pal leske humorosko hatjaripe, lesko modo te phenel jekh paramisi, pal i tragiko komedia andar leske filmurja thaj pal lengi muzika.“
Ando 2015, o maj baro čhavo le Chaplinesko kaj dživelas, o Michael, gelo ko Birmingham te del pakiv pal o phandipe peske dadesko ki romani komuniteta. Kana sas pučlo pal i perspektiva kaj o Charlie Chaplin sas biando kothe, lesko čhavo o Michael phendjas: „ Patjav kaj kado si jekh šajpe, va. O fakto ke o lil sas garavdo andi ratjaki masa hatjarel pes ke kodo sas vareso andar leste. Sas phanglo andi fioka, na phendjas nijekhdata khanikaske pal leste.
O Michael avilo de andar i Sudikani Franca te nandjarel oficialo jekh granitosko monumento kaj del pakiv pal i historia le romengi andar o Smethwick. I ceremonia kerdjas pes ke 110 berša de kana e roma sas čhudine andar o Black Patch thaj najsardjas lenge ke inkerde o than sar putardo publikano than.
O Michael Chaplin pašal o memorialo kerdo le romenge andar o Black Patch.
O Michael sikavdjas jekh but baro intereso pal e paramisja kaj šundjas katar i romani komuniteta pal pesko dad.
„Vov sas jekh pharo manuš, varekana sas barikano kadalasa, ama aver droma, na kamelas te del duma pal kado”, phenel o Michael.
O Michael pakjal ke leske dadeske na sas leske ladžavo katar pesko šajutno anglunipe, ama na sas preparisardo te prindžarel kado ando maj učo punkto peske ašundimasko.
„Vov phendjas andi peski autobiografia ke si les jekh kokalengo manuš ando dulapo. Ande kodi vrjama na sas ande lesko avantažo te del pes barikano ke si rom”, phendjas vov.
O Charlie Chaplin džangljas mišto kaj o identoteto varekasko šaj te anel leske lačhipe vaj bilačhipe. Ando 1939, kana astardjas pes o Dujto Lumjako Baro Maripe, o Chaplin ramosardjas jekh satira kaj pusavel thaj sas anavjardi „O Baro Diktatoro”. Ande late vov liljas samate pesko dikhipe sar o Hitler thaj kerdjas jekh rolo ande saveste o Chaplin khelel sar jekh Judo kaj muravel bala thaj savo hasarel peski memoria ande jekh avionoski katastrofa ando Angluno Lumjako Baro Maripe, anglal te ovel bičhaldo ande jekh antisemito them kaj na hatjarel les.
O Chaplin, sa kadja, khelel sar o Hynkel, o diktatoro lidero katar i Tomainia, saveske armie si e zora le Dublo Trušuleske thaj savo si gata te kerel orso te aresel o thagar le lumjako.
O filmo agorisarel jekhe manušikane vakjarimasa so areslo but prindžardo, phendo katar o manuš kaj muravel e bala, ande alava le Chaplineske. Anavjardo katar varesave „o maj baro vakjaripe phendo dajekhdata”, leske alava anen sa kodola emocie vi ando 2022 sar ando 1940.
O vakjaripe si, sakadja, jekh direkto sursa inspiraciaki vaš o filmo le kampaniako Barikane Roma, i regia si kerdi katar o Pablo Vega, le Alinasa Serban thaj o Tony Gabarry ande maj vašno rolurja:
Surse:
https://www.theguardian.com/film/2011/feb/17/charlie-chaplin-gypsy-heritage
